Ba ngộ nhận sai lầm của một giáo viên mới.

            Trong những bài viết trước đây của mình, tôi luôn chia sẻ kinh nghiệm làm sao để tạo nên một buổi học nhạc vui vẻ và sáng tạo.  Mọi người đã có thể nhìn thấy một bức tranh rất đẹp với gam màu tươi sáng trên những trang blog lung linh của tôi.  Nhưng như Trần Lập đã hát, “chặng đường nào trải bước trên hoa hồng, bàn chân cũng thấm đau vì những mũi gai…”, vì thế, hôm nay, tôi muốn chia sẻ về những sai lầm của mình, những ngộ nhận mà tôi đã từng mắc phải và cũng là những thất bại mà tôi đã học được rất nhiều từ chúng.

1. SAI LẦM SỐ 1: DẠY THEO CÁCH ĐÃ ĐƯỢC HỌC

          Đây chính là sai lầm đầu đời trong nghiệp đi dạy của tôi.  Có lẽ tôi đã không bao giờ nhớ được lần đầu tiên mình đọc được nốt nhạc nó truất trắc như thế nào hoặc lần đầu tiên tập chạy gam C trưởng nó vất vả ra làm sao.  Tất cả những ký ức đó đã ngủ vùi trong quên lãng thời gian, và khi lớn lên, tôi chỉ còn nhớ những gì phải làm khi ngồi xuống đàn là luyện tập và tập luyện.  Đó là những gì tôi đã được học, nhưng đứa trẻ đang ngồi trước mặt tôi lại là một cá thể khác, chúng là “con đẻ của thời đại”. Đứa-trẻ-tôi 20 năm trước không thể nào giống với đứa-trẻ-con của năm 2020.  Nếu như tôi dạy một đứa trẻ của năm 2020 giống như cách tôi đã được học 20 năm trước thì điều đó quả thật là một thiếu sót.  Và nếu như tôi nghĩ rằng, dạy một đứa trẻ mới toanh lần đầu tiên được tiếp xúc với âm nhạc cũng giống như cách tôi đã được dạy để trở thành một nghệ sỹ chuyên nghiệp thì đó thực sự là một ngộ nhận sai lầm.

Bài học đầu tiên, tôi đã học cách để mang đôi giày học sinh mang.

2. SAI LẦM SỐ 2: HỌC SINH PHẢI CÓ ĐAM MÊ TRƯỚC

        Nhiều phụ huynh đến nói với tôi rằng con mình thích để tay lên đàn và bấm bấm và như vậy thì có phải là trẻ thích học đàn không? Các bậc phụ huynh đúng là rất biết làm khó tôi.  Một đứa trẻ 3 đến 5 tuổi sẽ  ưa thích khám phá tất cả những gì xung quanh chúng, đặc biệt là những thứ phát ra âm thanh, bởi vì sóng âm thanh kích thích trí não chúng hoạt động.  Vì thế những hành động chúng làm ở lứa tuổi này chỉ biểu hiện được tính tò mò là đặc trưng của tâm sinh lý.   Nếu như 10 đứa trẻ được gửi đến học đàn ở một trung tâm âm nhạc, thì có thể chỉ 3 trong số 10 đứa trẻ là thực sự có “tình cảm” đặc biệt dành cho âm nhạc còn 7 đứa trẻ kia sẽ cần được kích thích để “tình cảm” ấy được sanh sôi nảy nở trong một điều kiện tốt nhất.  Trước đây tôi từng ngộ nhận, trẻ phải thấy thích thì mới nên cho đi học và tôi đã sai.  Người có thể khiến cho trẻ càng ngày càng yêu thích môn học đó, không ai khác ngoài giáo viên. Sư yêu thích không thể nào có trước được và chính chúng ta là người có nhiệm vụ phải thổi bùng ngọn lửa “đam mê” ấy cho học sinh của mình.

Bài học số 2, tôi đã học cách khiến cho học sinh yêu thích âm nhạc nhiều hơn thay vì mong muốn chúng có tình yêu với âm nhạc từ ban đầu.

3. SAI LẦM SỐ 3: MONG MUỐN NHIỀU HƠN THỰC TẾ

         Soạn giáo án.  3 từ nghe sao rất quen thuộc. Thời mẹ tôi, giáo án là những cuốn sổ to đóng bìa cứng kẻ hàng lối đều tăm tắp với từng con chữ được nắn nót. Thời của tôi, giáo án là những trang word, trang power point với nhiều màu sắc lung linh lấp lánh.  Khoảng thời gian đầu mới bắt tay vào công việc, tôi dành rất nhiều thời gian cho việc soạn giáo án và tìm ý tưởng.  Các bước được tôi ghi chép cẩn thận và các kế hoạch được vạch ra rất cụ thể khiến tôi thấy khá hài lòng về phần chuẩn bị của mình.  Nhưng khi ra trận, tôi đã thua một bàn thua trông thấy.

Giáo án trau chuốt.  Phương pháp vững chắc.  Kế hoạch hoàn chỉnh.  Tôi đã bỏ lỡ ở chỗ nào? Phải chăng đó chính là sự thiếu hụt khi tôi không tìm hiểu rõ về đối tượng mình muốn chinh phục.  Thay vì đặt mình vào vị trí học sinh để hiểu được cảm nhận của chúng, tôi lại mong muốn chúng đáp ứng nhu cầu của tôi, quá nhiều.  Nhiều tri thức tôi muốn chúng nhận lãnh, nhưng có thể chúng chưa có nhu cầu để nhận lãnh, chúng chưa có nhu cầu vì chúng chưa được thổi đủ “lửa”. Cũng với một bản kế hoạch hoàn hảo trên giấy, tôi áp dụng cho hơn 100 con người khác nhau và mong muốn hơn 100 con người này sẽ phản hồi giống như cách tôi nghĩ, thật là rất sai lầm.

Nhưng không phải nói như vậy nghĩa là chúng ta chỉ nên chuẩn bị giáo án sơ sài còn lại thì ứng biến là chính.  Một sườn giáo án tốt giống như là bộ xương chắc khỏe của một tiết học tốt.   Điều này không thể tách rời trong đời đi dạy của người giáo viên.  Nhưng, một trong các yếu tố quan trọng giúp cho giáo viên thành công trong tiết học đó là sự nhạy cảm với học sinh và khả năng ứng biến.      

Không phải là chúng ta nói cái gì nhưng mà là nói như thế nào. Cách nhấn âm, nhã chữ, lên giọng, xuống giọng, đặc trọng tâm vào từng câu nói, cách chúng ta thu hút học sinh và khơi gợi được khát vọng chiếm lĩnh tri thức, làm chủ tri thức của chúng là cả một nghệ thuật mà người giáo viên gần như phải tập luyện hằng ngày như là một nghệ sỹ thực thụ.

Quan điểm số 3, tôi đã học cách để lắng nghe học sinh thay vì bắt chúng lắng nghe tôi.

          Có lẽ mỗi ngành nghề đều có những đóng góp không nhỏ cho sự phát triển của đất nước nhưng tôi tin rằng, quan trọng nhất trong xã hội đó chính là giáo dục.  Mỗi cá nhân trước khi bước ra xã hội và trở thành một công dân chính thức, họ đã được nhào nặn từ trong một hệ thống giáo dục hơn 10 năm, chịu tác động không nhỏ dưới những quan điểm giáo dục từ các thế hệ khác nhau và cách họ học tập, cách họ giải quyết vấn đề hay ngay cả cách họ ứng xử phần nào cũng bị ảnh hưởng từ nền giáo dục mà họ đã được thừa hưởng.

Tính đến ngày hôm qua là đã tròn 4 tháng tôi gắn bó với công việc này.  Cảm giác khoảng thời gian ấy đặc quánh như một ly cà phê đen không đường.  Một chút ngọt ngọt, một chút thơm thơm và một chút đắng đắng.  Ly cà phê này tôi uống hoài không hết mà bỏ đi cũng không nỡ.  Mỗi ngày đến trường tôi lại học thêm một điều mới, từ đồng nghiệp, từ bản thân và từ chính học sinh của mình.  Chúng dạy tôi những kỹ năng mà tôi chưa từng nghe đến khi còn là một sinh viên đại học, những thứ mà chỉ khi đứng trên bục giảng, là một giáo viên thực sự, tôi mới có thể tìm thấy….

Không khỏi nhiều lần hai chân tôi run rẩy và tim đập thùm thụp khi các cặp mắt ấy hướng về mình.  Nhưng lúc đó, tôi chỉ cần nhắc chính mình, vì sao tôi chọn con đường này? Mục đích tôi ở đây để làm gì? Là tự nhiên tất cả những tri giác và cảm giác của bản năng bên trong đều phải vận động hết công suất để tôi có thể tiếp tục tiết dạy đó. 

Hy vọng rằng những chia sẻ trong bài viết này có thể đem đến cho bạn một sự đồng cảm từ tôi, như là một đồng nghiệp, như là một giáo viên rất yêu nghề.

                                                                                                                                     Rất chân thành.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Content is protected !!