#7 – “TẤT CẢ ĐỀU LÀ TẬP LUYỆN, CON TRAI Ạ!”

Thứ bảy- 24.10.2020

Cách đây vài ngày, tôi có xem một video của Chick Corea trả lời một học sinh đang theo học tại Học Viện Âm Nhạc mang tên ông, câu hỏi ấy như sau:

“Thưa thầy, khi cảm âm lại những đoạn ứng tấu solo của các nghệ sỹ nhạc Jazz, em có thể nghe rất tốt những đoạn chạy câu giai điệu. Nhưng về hợp âm thì em chịu, không thể nào nghe được họ đã chơi cái gì. Thầy có kinh nghiệm nào về chuyện này không ạ? Thầy có thể chia sẻ hoặc cho em lời khuyên được không?”

Chick Corea gấp mảnh giấy lại làm tư và hướng lên nhìn về hướng máy quay 10 giờ, ông trả lời:

“ Đây là một câu hỏi hay. Khi tôi còn trẻ và bằng tuổi các bạn, tôi cũng dành rất nhiều thời gian để cảm âm (từ gốc tiếng anh: transcript) những gì các nghệ sỹ lớn chơi trên sân khấu. Tôi đã làm việc miệt mài tại cây đàn Piano. Tuy nhiên không hề có một bí kíp nào ở đây cả, tất cả những gì các bạn phải làm là tập luyện và lắng nghe. Tất cả là về sự tập luyện chăm chỉ, anh bạn trẻ à.”

Đoạn video rất ngắn, tôi đoán là với vốn tiếng anh bập bõm của mình, có thể tôi không dịch được sát 100% những gì Chick Corea đã nói. Tuy nhiên, tôi nhớ nhất câu cuối cùng của ông: “It’s all about practicing, my young man!”

Tôi từng biết, với những người thật sự có tài năng thiên bẩm, việc họ có thể nhắm mắt cũng chơi được một câu ứng tấu siêu hay siêu ngầu là việc rất dĩ nhiên. Nhưng ngay cả với Chick Corea, một tượng đài âm nhạc của thế giới cũng phải tin rằng: Tập luyện là yếu tố quan trọng nhất đối với một nghệ sỹ.

Khi đến với Dalcroze, tôi bắt đầu được làm việc trong lĩnh vực ứng tấu Piano (Piano improvisation) nhiều gấp mấy lần trước đây. Lịch tập đàn trở nên chật cứng với các bài tập ứng tấu ở các điệu thức cổ, các bài tập thể hiện sự di chuyển (bước đi, chạy, vv…), và thêm vào đó là các vòng hoà âm. Mặc dù rất thích ứng tấu, nhưng với số lượng bài tập như thế này, tôi cảm giác dường như mình đang hơi quá tải. Đó là chưa kể bài tập Piano CCM vẫn phải nộp hàng tuần.

Nhưng may mắn thay, tất cả đều liên quan. Đối với những vòng hoà âm, tôi quyết định tập luyện chúng ở 12 giọng điệu trưởng và chơi chúng với những movement khác nhau. Có thể mất nhiều thời gian và vất vả, nhưng nghĩ đến cảm giác mình không thể thành thạo ở một “tông” nào đó khiến tôi cảm thấy vô cùng khó chịu.

Như sáng hôm nay, khi thức dậy từ rất sớm, tôi quyết định ngồi vào đàn và tiếp tục tập luyện một vòng hoà âm khá đơn giản như sau:

Tất nhiên, khi ở giọng C Trưởng, đây sẽ là một vòng hoà âm rất dễ chịu. Tuy nhiên, mọi chuyện hoàn toàn khác biệt khi bạn phải chơi nó với 11 giọng trưởng tiếp theo. Một trong những cách tập luyện của cá nhân tôi đó là: Vừa tập vừa tự nói với chính mình và rèn luyện kỹ năng nghe.

Tập luyện và Lắng nghe là hai khái niệm luôn song hành với người chơi đàn. Càng lắng nghe nhiều bao nhiêu, những cảm giác sẽ phát triển bên trong tốt bấy nhiêu. Nếu học về hoà âm, chắc chắn bạn sẽ tập nghe hoà âm. Học về đệm hát, bạn phải tập nghe cảm nhận của nhịp phách. Học về solo cover, bạn phải nghe được giai điệu hoặc là phần dàn dựng của phần đệm tay trái….Tất cả những cảm giác này đều sẽ được tập luyện trong quá trình bạn tập luyện.

Tôi thật sự tập luyện để lắng nghe của các bước chuyển hoà âm từ I sang vi thứ rồi IV sang ii thứ, vv..vv… Đó là một hành trình đầy gian truân, nhưng nhớ đến những gì Chick Corea nói, tôi quyết tâm không bỏ cuộc. Sáng hôm nay, sau hai ngày cày cuốc, cảm giác bên trong tôi đã dần quen với vòng hoà âm này. Vì thế, tôi quyết định sẽ ứng tấu một câu giai điệu trên nó và chơi ở 12 giọng trưởng:

Khi đôi tai đã thực sự quen với những gì được tập luyện rất nhiều lần, hàng ngàn lần, bàn tay tôi tự di chuyển theo một cách hoàn toàn tự động và tự nhiên. Và có thể nói rằng, tôi không còn nghĩ đến những phím đàn là những nốt gì, tất cả những gì tôi chơi là lắng nghe các âm thanh ở những khoảng nào và thật sự đem chúng ra ngoài.

Thật là một chuyến hành trình quá thú vị… và cũng lắm gian nan…