1. Hiểu về bản thân & Trân trọng món quà
Trên con đường vắng, có một thầy tu đang chậm rãi bước đi. Đi được một đoạn, vị thầy tu nghe thấy có tiếng ngựa phi văng vẳng ở phía sau lưng. Khi ông quay lại thì thấy có một người đàn ông đang cưỡi ngựa phi về phía mình. Đợi đến lúc người đàn ông và con ngựa chạy đến gần hơn, vị thầy tu bèn cất tiếng hỏi: “Thưa anh, anh đang đi đâu vậy?” Người đàn ông trả lời: “Tôi cũng không biết nữa! Hãy hỏi con ngựa!” và rồi người đàn ông tiếp tục cưỡi ngựa chạy đi.
Bạn nghĩ thế nào về câu chuyện trên? Có lẽ chúng ta đều thấy một chút hài hước vì tính hư cấu của nó. Làm sao con ngựa có thể điều khiển được người đang ngồi ở trên nó cơ chứ? Với sợi dây cương trên tay, thì người cưỡi ngựa phải có khả năng làm chủ con vật theo ý mình thì mới hợp lý. Nhưng bạn biết không, trong câu chuyện này, con ngựa chính là hình ảnh ẩn dụ cho tiềm thức của chúng ta.
Con ngựa cưỡi người cưỡi ngựa, cũng giống như một người bị tiềm thức điều khiển một cách vô thức. Khi chúng ta bị dẫn dắt bởi tiềm thức, nơi đã bị ảnh hưởng bởi những điều kiện từ quá khứ, thì chúng ta cũng sẽ giống như người đàn ông ngồi trên con ngựa trong câu chuyện ở trên. Cứ chạy về phía trước nhưng lại không biết lý do, không biết mình phải chạy đi đâu và cũng không biết tất cả những cuộc chạy đua này có ý nghĩa gì.
Con ngựa cưỡi người cưỡi ngựa, cũng giống như một người bị tiềm thức điều khiển một cách vô thức. Khi chúng ta bị dẫn dắt bởi tiềm thức, nơi đã bị ảnh hưởng bởi những điều kiện từ quá khứ, thì chúng ta cũng sẽ giống như người đàn ông ngồi trên con ngựa trong câu chuyện ở trên. Cứ chạy về phía trước nhưng lại không biết lý do, không biết mình đang chạy đi đâu và cũng không biết tất cả những cuộc chạy đua này có ý nghĩa gì.
Sau hơn ba năm dạy piano trực tuyến, tôi học được rằng thấu hiểu bản thân là bước đầu tiên để một giáo viên có thể bắt đầu sự nghiệp của mình.
Thấu hiểu bản thân có thể được thiết kế như là một khoá học với hàng chục giờ đào tạo hoặc với một cuốn sách dày hơn trăm trang. Vì đó là điều căn bản nhất mà mỗi con người đang sống trên đời này đều tìm kiếm. Như một nhà hiền triết có nói rằng: “Thấu hiểu bản thân chính là khởi nguồn của tất cả mọi sự khôn ngoan.”
Chưa bao giờ như bây giờ xã hội lại khuyến khích nhiệt tình việc chúng ta phải biết trân trọng giá trị về bản thân và sống là chính mình nhiều đến như thế. Nhưng cũng chưa bao giờ như bây giờ, mọi phương tiện chung quanh đều đang cố điều khiển hành vi của con người mạnh mẽ đến như thế. Những thành tựu của người khác, bằng cấp chứng nhận, hình ảnh lung linh với hàng ngàn lượt like và cả những mẫu quảng được may đo bởi lịch sử lướt web trên điện thoại dần dần khiến chúng ta cảm thấy: Ồ…đó hẳn phải là thứ mình nên đạt được trong cuộc đời này! Đó chính xác là những gì mình muốn!
Kinh thánh có một câu rất hay và tuyệt vời mà tôi đã đọc được: “Đừng khuôn rập theo đời nầy, nhưng phải được biến hóa bởi sự đổi mới của tâm trí mình…”. Thật kỳ lạ! Vì với một cuốn sách đã được ghi chép từ cả hơn mấy ngàn năm về trước lại cố nói với chúng ta rằng: Hãy đổi mới tư duy của bạn và đừng cố gắng chạy theo những gì số đông nghĩ rằng đó là thứ có giá trị.
Nếu tôi cứ tiếp tục viết về chủ đề này, có lẽ cuốn sách này sẽ trở thành sách self-help, một trong những nội dung ăn khách nhất hiện nay. Nhưng quay lại với lĩnh vực giảng dạy, đặc biệt là đối với những giáo viên dạy môn âm nhạc nhưng tôi và bạn. Chúng ta cần làm gì để thấu hiểu về bản thân mình nhiều hơn?
Với các bạn trẻ mới ra trường, càng có nhiều cơ hội để trải nghiệm trong những môi trường khác nhau, các bạn càng có nhiều điều kiện khám phá về các năng lực và sở trường của mình. Tôi thật sự mong muốn những giáo viên trẻ có thể đi ra và trải nghiệm nhiều nhất bằng chính sức trẻ và ngọn lửa nhiệt huyết của họ. Vì đó là khi họ sẽ học hỏi được nhiều nhất, quan sát được nhiều nhất và định vị được bản thân của họ một cách rõ ràng nhất cho sự nghiệp họ sẽ theo đuổi trong tương lai.
Trong hơn 10 năm làm việc, tôi biết có rất nhiều giáo viên âm nhạc chung quanh tôi sỡ hữu rất nhiều sở trường khác nhau. Có người làm say mê học sinh với tiếng hát của mình, có người thì vô cùng xuất sắc trong việc dàn dựng những tiết mục ca múa nhạc, có người lại rất giỏi ngôn ngữ và sáng tác nên sáng tác nhiều bản nhạc hay, có người lại am hiểu các thiết bị thu âm và có tài trong việc phối nhạc, vv…vv…Đó thực sự là những món quà đặc biệt mà Thượng Đế đã ban cho họ! Nhưng bạn biết không, họ sẽ không bao giờ biết họ đang có món quà đó nếu họ chưa từng vượt qua giới hạn của mình để can đảm làm một cái-gì-đó-mới.
Thật vậy! Khi càng có hội khám phá ra những khả năng của mình, chúng ta sẽ hiểu về giá trị của chính chúng ta nhiều hơn bất cứ người trưởng phòng nào. Vì sao điều này quan trọng? Vì quá trình tìm kiếm bản thân đòi hỏi cả về lượng (thời gian) và chất (nhận thức) của một người. Khám phá được khả năng và hiểu được sở trường của một người không chỉ đơn thuần dừng lại ở việc chúng ta sẽ lựa chọn một công việc thoải mái để làm mỗi ngày, và 7 ngày mỗi tuần, nhưng còn đi xa hơn với câu hỏi: Vì sao chúng ta làm công việc này.
Khám phá được khả năng và hiểu được sở trường của một người không chỉ đơn thuần dừng lại ở việc chúng ta sẽ lựa chọn một công việc thoải mái để làm mỗi ngày, và 7 ngày mỗi tuần, nhưng còn đi xa hơn với câu hỏi: Vì sao chúng ta làm công việc này.
Vào năm 2012, cứ mỗi tuần đều đặn, tôi dành khá (một cách nói giảm của từ “rất”) nhiều thời gian của mình tập luyện để cover các bản nhạc top-trending trên những bản xếp hạng V-pop. Phải nói rằng, nếu có một giải đua nào đó dành cho nhóm những pianist có thể đăng các video nhạc cover sớm nhất, thì tôi cũng phải đứng đâu đó trong top 3 ở thời điểm đó…
Anh bạn cùng thực hiện dự án chung với tôi thì có vẻ hăng hái hơn, vì cứ khoảng 5 phút, anh ấy đều sẽ cập nhật cho tôi biết tình hình đã có bao nhiêu lượt xem. 10 rồi 20, 30 rồi 33 lượt, anh ấy đều tính cả những con số lẻ nhất.
Cũng cùng thời gian đó, ở một kênh YouTube khác, người bạn cũ của tôi là A.C đang sở hữu một kênh YouTube với hơn chục ngàn lượt người đăng ký và cả trăm cái video rất sang xịn mịn. Cô ấy chẳng làm gì khiến tôi áp lực cả, không hề! Làm gì có chuyện tôi nghĩ đến những cái video với cả ngàn lượt xem và cả trăm nút like kia. Không hề nhé!
…chí ít thì đó là những gì tâm trí tôi đã nói với chính mình.
Mọi chuyện xảy ra cũng khá êm đẹp khi các video của tôi đều được quay thu chỉn chu và đăng lên hàng tuần. Những tuần lễ chầm chậm trôi qua và sự chăm chỉ của tôi cũng được đền bù xứng đáng với những comment khen ngợi từ người xem. Tuy nhiên, định mệnh đã xảy ra vào một chiều cuối tuần nọ, khi đang ngồi tại nơi cây đàn để bắt đầu tập luyện bản nhạc mới nhất trong top-trending của tháng, trong đầu tôi chợt vang lên một tiếng nói:
Vì sao mày phải làm việc này?
Và sau đó thì những câu hỏi khác xuất hiện…
Vì sao phải bắt chước người khác? Vì sao phải cố gắng để tạo ra những video cover sớm nhất để có được nhiều lượt like nhất?
Vậy là tôi ngồi thừ ra đó vài phút. Nhìn chằm chằm hình ảnh của mình đang chuyển động trên máy tính. Những ngón tay của tôi, à…chúng có vẻ rất thanh thoát và điêu luyện trên phím đàn, nhưng tôi lại chẳng cảm thấy mình hạnh phúc gì cả. Tôi có vui không khi được nhiều lượt like và bình luận cho những video mất nhiều công sức để tập luyện? Có chứ! Nhưng tôi có hạnh phúc không khi ngồi hàng giờ để chơi piano một bản nhạc V-pop mà thậm chí mình nghe chưa đến 10 lần?
Chắc là không…!
Bạn có biết mất bao lâu để tôi nhận ra điều này? Gần 1 năm.
Trải qua bao nhiêu đó tuần lễ, tôi mới được tâm thức giác ngộ rằng: Cover nhạc trẻ không phải là điều khiến tôi thấy hạnh phúc để làm. (Cho dù khả năng cover của tôi cũng không đến nỗi tệ)
Đó chỉ là một trong rất nhiều những trải nghiệm khác nhau mà tôi đã từng thử và hiểu rằng, đó không phải là thứ dành cho mình. Không phải để cố gắng đạt được một thành tích giống của người khác. Cũng không phải để đáp ứng kỳ vọng của số đông. Nếu như chúng ta phải làm một việc gì đó, thì nó sẽ đến từ việc chúng ta cảm thấy bản thân muốn làm, và vì hành động đó thể hiện con người thật của chúng ta.
Nếu như chúng ta phải làm một việc gì đó, thì nó sẽ đến từ việc chúng ta cảm thấy bản thân muốn làm, và hơn nữa, vì hành động đó thể hiện con người thật của chúng ta.
Để đạt được tới điểm đến thấu hiểu bản thân, nhận biết khả năng và định hình chính mình. Chúng ta đều phải đi qua những kết quả được thu nhặt từ những trải nghiệm trong thực tế đã xảy ra, vậy hãy dành 5 phút để trả lời một số câu hỏi dưới đây và đánh giá theo thang điểm từ 5 ~ 10 nhé!
– Bạn có cảm thấy hài lòng và hạnh phúc khi nghĩ về những tiết dạy của mình trong năm qua?
– Bạn có cảm thấy hài lòng với những định hướng bạn đã lựa chọn cho công việc giảng dạy của mình?
– Bạn có thường cảm thấy vui sướng và hạnh phúc lâng lâng khi đạt được những thành tựu trong công việc giảng dạy của mình chứ?
– Bạn cảm thấy sự sáng tạo và thể hiện con người thật của mình thông qua việc giảng dạy quan trọng đến mức nào?
– Hãy viết xuống 3 đến 5 kết quả/thành tựu trong giáo dục/âm nhạc mà bạn cho đã đạt được gần đây nhất. Càng cụ thể càng tốt.
– Những kết quả/thành tựu này có khiến bạn cảm thấy hạnh phúc không mỗi khi nhìn lại không?
– Những kết quả/thành tựu đó có phản ánh đúng định hướng về giáo dục/âm nhạc mà bạn đang theo đuổi không?
– Người thân (bố mẹ/vợ chồng/bạn bè) đánh giá như thế nào về những thành quả bạn đã đạt được?
Tôi rất mong muốn có thể cùng chia sẻ với bạn, hãy để lại câu trả lời của bạn ở phần comment nhé!
———–
Nếu như đa phần các câu trả lời chỉ thấp hơn 6 điểm. Có lẽ bạn vẫn cần nhiều cơ hội hơn để trải nghiệm và có thời gian để hiểu về chính bản thân bạn. Bạn là một giáo viên trẻ chỉ mới đi làm được 3 năm trở lại? Vậy thì ngại gì không thử làm một cái-gì-đó-mới và dấn thân vào những dự án mới? Sau một năm nhìn lại chắc chắn bạn sẽ khám phá và định hình được bản thân mình nhiều hơn đấy!
Với những câu trả lời có số điểm từ 6 ~ 8, xin chúc mừng bạn! Bạn đang thành công trong việc đặt những viên gạch đầu tiên trên con đường thăng hoa trong sự nghiệp giảng dạy của bạn đấy! Bây giờ, hãy tìm kiếm điểm chung trong những thành tựu mà bạn đã đạt được. Chắc chắn sẽ có một vài từ lặp đi lặp lại, ví dụ như: Piano; Trẻ em; Đệm hát; Chứng chỉ; Cover;…vv…vv… Và những từ lặp đi lặp lại này có thể là những lĩnh vực mà bạn làm tốt nhất trong khả năng chuyên môn của mình. (nếu bạn đã trả lời thẳng thắn và trung thực với những câu hỏi ở trên, thì từ có thể sẽ được thay bằng chắc chắn)
Tôi sẽ chia sẻ với bạn về những từ khoá xuất hiện nhiều nhất của mình, đó là “Sáng Tạo”, “Trẻ Em”, “Piano”.
Tôi cảm thấy khá hài lòng với nguồn năng lượng đã được tập trung để tạo ra những thành quả như vậy. Có thể tôi không làm ở nhiều mảng như những giáo viên âm nhạc khác. Nhưng những gì tôi đã làm đều thể hiện chính xác đó là cuộc sống mà tôi lựa chọn, là tính cách thật của con người tôi. Mong rằng bạn cũng sẽ cảm thấy hài lòng như thế khi đọc đến đây và mỉm cười về một năm đã trôi qua. Vì bạn biết không, khi chúng ta thực sự thấu hiểu về bản thân mình, chúng ta sẽ bắt đầu nhận thức được rằng không phải tất cả mọi thứ đều có thể được say “yes”…
2. Cuộc đời của chúng ta – Lựa chọn là do chúng ta
Ngân là một giáo viên dạy đàn Piano và Âm nhạc cho trẻ em. Hiện cô đang dạy Piano tại Seoul, South Korea và song song đó là nghiên cứu phương pháp giảng dạy phù hợp cho lứa tuổi tiểu học. Cô là người sáng lập trang Tôi Dạy Piano.