Những tia nắng của buổi chiều lan dần trên các phím đàn. Màn hình đã được bật sẵn và trên chiếc bàn gỗ màu nâu sữa là một cốc nước cùng với một cái chuông lắc màu nốt Mi. Còn 15 phút nữa là đến tiết học của Thảo Nguyên, tôi lật cuốn giáo trình ra xem lại những mục tiêu đặt ra cho buổi học và thầm cầu nguyện cho mọi thứ sẽ diễn ra tốt đẹp.
– Con chào cô Ngân!
Cô bé xuất hiện với đôi mắt hay cười và khuôn mặt xinh xắn gật nhẹ đầu chào tôi. Chúng tôi hỏi thăm nhau hớn hở và nhiệt tình như hai người bạn đã quen thân từ trước. Cứ thể như Nguyên đã biết tôi từ rất lâu và tôi cũng đã gặp Nguyên ở ngoài rất nhiều lần. Giữa chúng tôi dường như chẳng có khoảng cách nào.
Rồi chúng tôi cùng đứng lên, cùng hát và cùng chuyển động với âm nhạc. Cánh tay của cô bé bày tỏ ra những nét nhạc dài và rộng, đôi chân bước đi theo nhịp. Âm nhạc vang lên, khuôn mặt và cơ thể Nguyên thay đổi cùng với âm nhạc. Cô bé chú ý và lắng nghe những gì đang phát ra, trực giác được đẩy lên cao độ và đôi tai được sử dụng hết công suất cho những giờ phút ấy.
– Bây giờ thì chúng ta chơi đàn nào, con hãy ngồi xuống đàn và chơi bản nhạc này nhé!
Sau khi thực hiện một vài động tác để làm mẫu, tôi bắt đầu chăm chú nhìn vào chuyển động của cô học trò nhỏ phía bên chiếc màn hình. Đó là một Nguyên thật khác từ ngày đầu tiên tôi gặp, những ngón tay đặt trên các phím đàn với nhiều nhạc cảm. Cánh tay mềm mại và uyển chuyển cùng với những nét nhạc. Tôi mỉm cười và hiểu rằng, cô bé đã tìm thấy niềm hạnh phúc thật sự của việc chơi Piano.
—————-—————-—————-—————-—————-—————-———————————
“Cảm nhận về vẻ đẹp của âm nhạc tồn tại trong mỗi đứa trẻ, nhưng chúng chỉ có thể yêu âm nhạc khi chúng hoàn toàn hiểu về âm nhạc… Mỗi đứa trẻ chỉ nênbắt đầu chơi Piano khi chúng thật sự nhận ra âm nhạc, chúng yêu âm nhạc vìchính âm nhạc và cảm nhận được sự thúc giục để thể hiện bản thân của chính mình thông qua âm nhạc.” – Dalcroze
10 năm trước, Cảm Thụ Âm Nhạc khi bắt đầu du nhập vào Việt Nam và được đón nhận khá tích cực. Sau hơn một thập niên, khi những lớp học Cảm Thụ được mở ra ở các thành phố lớn như Hà Nội và Hồ Chính Minh, quý phụ huynh đã bắt đầu nhìn nhận bộ môn này như là một bước đệm quan trọng và cần thiết cho việc học chơi nhạc cụ của các bạn nhỏ độ tuổi từ 4 ~ 5 tuổi.
Ở khía cạnh khoa học, những nghiên cứu khoa học cũng như các báo cáo về lợi ích thông qua vận động trên việc học nhạc của trẻ được thể hiện khá rõ ràng như:
* Lý tưởng để giúp trẻ tiếp cận âm nhạc
– Các nhà khoa học đã chứng minh rằng, trẻ có thể tiếp cận kiến thức hiệu quả nhất là khi chúng được học cùng với vận động. Trí nhớ và vận động kết hợp với nhau rất hiệu quả, và cơ thể trẻ chính là công cụ để việc học âm nhạc được diễn ra một cách tự nhiên nhất. Làm sao để hiểu được độ cao và thấp của âm thanh nếu trẻ chỉ ngồi một chỗ tại đàn và nhấn xuống các phím đàn khô cứng? Tiết học sẽ trở nên dễ dàng hơn và vui hơn khi trẻ được vận động cùng với âm nhạc.
* Phát triển các kỹ năng vận động thô và vận động tinh
– Các trò chơi âm nhạc đem đến cho trẻ cơ hội để hoạt động nhiều nhất có thể. Giúp trẻ nâng cao nhận thức thông qua âm nhạc, phối hợp cân bằng giữa thể chất và tinh thần. Đặc biệt ở lứa tuổi mầm non, khi các nhóm cơ cần sự thúc đẩy để tăng cường và phát triển kỹ năng vận động nền cũng như vận động tinh, thì những tiết học có hoạt động Cảm Thụ Âm Nhạc sẽ trở thành một môi trường tuyệt vời để trẻ rèn luyện thể chất một cách tốt nhất.
* Tăng cường và cải thiện khả năng phối hợp cho trẻ
– Tiếp cận Piano thông qua vận động đòi hỏi trẻ hoạt động nhiều hơn và luyện tập để kết hợp các chuyển động của cơ thể nhịp nhàng hơn. Sự phối hài hoà giữa tay và chân đem đến sự kết nối rộng rãi và mạnh mẽ trên toàn não bộ của trẻ. Bước đi, vỗ tay, chạy, nhảy…cùng với âm nhạc giúp trẻ trải nghiệm chính cơ thể của mình trong không gian được hài hoà hơn và tự nhiên hơn. Với trẻ tự kỷ, khi bị hạn chế các kỹ năng này, thì có thể nói vận động âm nhạc là hoàn toàn cần thiết.
* Có lợi cho sự phát triển nhận thức của trẻ
– Những ích lợi của việc vận động với âm nhạc còn tăng cường trí nhớ, có lợi cho quá trình tập trung, chú ý, phát triển vè ngôn ngữ và khái niệm, cũng như ảnh hưởng đến khả năng đưa ra quyết định của trẻ. Trong các buổi học Cảm Thụ, trẻ được khuyến khích lắng nghe âm nhạc và chú ý nhiều hơn để thể hiện âm nhạc bằng chính cơ thể mình. Quá trình này rất hữu ích để rèn luyện cho trẻ sự tập trung và tăng cường trí thông minh âm nhạc về lâu dài.
* Thúc đẩy trí tưởng tượng và tư duy sáng tạo của trẻ
– Tâm trí trẻ em luôn đầy ắp sự tưởng tượng. Và càng được đặc biệt hơn, với Cảm Thụ Âm Nhạc, sự tưởng tượng của trẻ sẽ mang nhiều tính hình ảnh hơn với nhiều nhạc cảm hơn. Con voi đi nặng nề như thế nào, con kiến bước đều như thế nào, con chim sẽ bay nhịp nhàng ra sao, khi những hình ảnh này được đặt vào âm nhạc, và giúp trẻ cảm nhận được chúng rất dễ dàng, từ đó các hoạt động học âm nhạc cũng được trở nên lý thú vào hào hứng.
* Khuyến khích sự phát triển lành mạnh của cảm xúc nơi trẻ
– Âm nhạc cũng như vận động, khuyến khích giải phóng cảm xúc theo cách lành mạnh. Các hoạt động âm nhạc cho trẻ có cơ hội bày tỏ cảm xúc dễ dàng hơn. Mặt khác các bài tập vận động âm nhạc còn nâng cao tâm trạng và mang đến cho trẻ cảm giác vui vẻ hưng phấn hơn trong học tập. Cụ thể hơn là khi giảng dạy về sắc thái âm nhạc, trẻ càng trải nghiệm được những cảm xúc âm nhạc khác nhau bao nhiêu, trẻ càng nhận được ích lợi khi thể hiện sắc thái cảm xúc của bản nhạc nhiều bấy nhiêu.
* Phát triển tình yêu âm nhạc trong trẻ cách tự nhiên
– Việc bắt đầu học Piano quá sớm khi bỏ qua bước Cảm Thụ Âm Nhạc sẽ có khả năng làm lỡ một bước để tình yêu âm nhạc được nảy mầm. Chính tình yêu âm nhạc là yếu tố then chốt giúp cho trẻ có thể bước những bước xa hơn trong việc học chơi nhạc cụ. Tình yêu âm nhạc đến từ chính việc cảm nhận vẻ đẹp thật sự của âm nhạc tạo cho trẻ có động lực để tập luyện mỗi ngày và tinh thần vượt qua khó khăn để đạt được thành quả tốt nhất khi tập luyện.
—————-—————-—————-—————-—————-—————-————————————
“Nguyên đã thay đổi rất nhiều. Việc đầu tiên là từ việc “con không thích học piano” em ấy đã “làm bạn với cây đàn” một cách tự nguyện.” – Chia sẻ từ chị Hồng Đức, mẹ của Thảo Nguyên.
Nhận được những tin nhắn từ các ba mẹ của những người bạn nhỏ đến từ khắp nơi, tôi càng cảm nhận được con đường mình đang theo đuổi thật sự đúng đắn. Chưa bao giờ bản thân tôi có thể hiểu được sâu sắc việc học piano online trở nên tự nhiên và hiệu quả đến thế với phương pháp Dalcroze.
Sau hơn một năm trải nghiệm và ứng dụng những gì được học từ các chuyên gia trong lĩnh vực Dalcroze, triết lý giảng dạy âm nhạc của tôi hoàn toàn thay đổi. Tôi không còn bắt học sinh phải chơi đi chơi lại một bản nhạc nữa vì tôi biết điều đó chẳng có ý nghĩa gì nếu chúng làm mà không có mục đích. Tôi cũng không còn giảng về các khái niệm khô cứng bằng hình ảnh nữa, mà khuyến khích học sinh cảm nhận nhiều hơn thông qua sự trải nghiệm của chúng với âm nhạc. Tôi cũng đã thôi nhắc nhở học sinh phải tập đàn vì tôi biết ngày nào chúng cũng sẽ đến với những phím đàn bằng tình yêu và sự hân hoan khi chơi đàn. Tôi cũng không tự áp lực mình khi học sinh chưa làm được, chỉ là chúng cần thêm thời gian, thời gian để trải nghiệm, để lắng nghe, để yêu và để hiểu.
Viết cho một ngày trước tuổi 30,
26.11.2021

Ngân là một giáo viên dạy đàn Piano và Âm nhạc cho trẻ em. Hiện cô đang dạy Piano tại Seoul, South Korea và song song đó là nghiên cứu phương pháp giảng dạy phù hợp cho lứa tuổi tiểu học. Cô là người sáng lập trang Tôi Dạy Piano.